TOURETTE SENDROMU NEDİR?™Tourette sendromu, ani, istemsiz ve ritmik olmayan motor ve vokal tiklere sahip olma durumudur. Psikoloji için çok yeni olan sendrom, ilk olarak 1985 yılında nörolog Georges Gilles De La Tourette tarafından tanımlanmıştır. Çocukluk çağında başlayan bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Tikler genellikle 6-7 yaş civarında başlamakla birlikte Tourette sendromundaki gibi Daha fazlası için buraya tıklayın vokal tikler genellikle 11 yaş civarında başlamaktadır. Tanılanması için tüm tiklerin görülmesi gerekmez. Bağırma, öksürme, ıslık çalma gibi vokal tiklerin yanı sıra “Koproplaksi” (müstehcen işaretler yapma) ve “Koprolali” (istemsiz küfür etme) görülebilmektedir. Erkeklerde 3 ila 4 kat fazla görüldüğü bildirilmektedir. Tanılanması için herhangi bir test geliştirilmemiş olup klinik görüşme ve anamnez ile tanı koyulabilir.
Tourette Sendromunun Sebepleri Nelerdir?
Tourette sendromunun sebebi halen tam olarak bilinmemektedir. Araştırmalarda tourette sendromuna sahip bireylerin ailelerinde de çeşitli tiklerin bulunması genetik yatkınlığının olduğunu düşündürmektedir. Enfeksiyon, kafa travması, ilaç kullanımı gibi nörodejeneratif hastalıklar sonrasında da oluşabilmektedir.
Tourette Sendromu İle Birlikte Görülebilen Diğer Rahatsızlıklar Nelerdir?
Tourette sendromu tek başına görülebileceği gibi aşağıdaki çeşitli rahatsızlıklar ve uyum problemleri ile birlikte görülebilir.
* DEHB (Dikkat eksikliği ve hiperaktivite)
* OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk)
* Depresyon
* Antisosyal davranışlar
* Uyku bozuklukları
* Uygunsuz cinsel davranışlar
* Düşük benlik algısı
* Okul başarısında düşüş
* Yalnızlık
* Odaklanma problemleri
* Zeka geriliği
* Dürtüsellik
Neler yapılmalı?
Öncelikle bireyde kaygıyı artıracak her türlü davranıştan uzak durulmalıdır. Kaygı arttıkça tiklerin sıklığı, şiddeti ve çeşidi de artacaktır. En kısa sürede çocuk psikiyatri servisi ile iletişime geçmeniz ve doğru tanılama için psikiyatrist ve psikolog talimat ve yönlendirmelerine güveniniz. Eğer tourette sendromuna eşlik eden tanılar veya uyum problemleri varsa çocuk psikiyatri servisi ve çocuk ve ergen alanında uzman bir psikolog ile görüşülmelidir. Tourette sendromunu yaşayan birey, eğitimine devam ediyorsa okul psikolojik danışma servislerini bilgilendirin.
Uyku problemi veya DEHB eşlik ediyorsa ilaç verilebilir. Unutmayın ki ilaç kullanımı ve miktarı hakkında en doğru kararı psikiyatrist verecektir. Tiklerin azaltılması ve kontrol altına alınması, uyum problemlerinin giderilmesi için bir psikoloji merkezine başvurarak psikolog desteği alabilirsiniz.
Betül Özhan